Emigreren naar Guatemala

Guatemala is niet 1 van de meest voor de hand liggende landen voor Nederlanders om naar toe te verhuizen. Toch zijn er mensen die dromen van een nieuw bestaan in dit in Midden Amerika gelegen land. In dit artikel schrijf ik over je verblijfsvergunning en andere zaken die jij moet weten om in Guatemala te kunnen gaan wonen. 

Guatemale is momenteel (2024) 1 van de meest onrustige landen in Midden Amerika. Regelmatig wordt de noodtoestand uitgeroepen omdat de bevolking niet zo blij is met de huidige president en de kartels met elkaar in de clinch liggen. En dan is er nog de eindeloze stroom vluchtelingen die door dit land trekt en de wegen/steden en veelal de grensposten onveilig maakt. Niet zozeer omdat zij problemen maken maar omdat zij het doelwit zijn van mensensmokkelaars en criminelen die diensten afdwingen door middel van chantage.

Vooral de bergen van Guatemala met name het gebied wat grenst aan Belize en Mexico is niet zo heel veilig en regelmatig wordt daar ingegrepen door het leger om rebellen in te tomen.

Wat Guatemala vooral aantrekkelijk maakt voor Nederlanders is de cultuur, de ruimte en de lage kosten van levensonderhoud. Toch is dat laatste niet altijd waar, want, zeker in de grote steden en toeristengebieden, is het leven ongeveer net zo duur als in het buurland Mexico. De gemakkelijk verkrijgbare visum en verblijfsvergunning zijn vaak ook redenen om in dit land te willen vestigen. Het land is sinds een jaar of wat erg populair bij digitale nomaden die zich vooral tot de populaire toeristen gebieden aangetrokken voelen. Omdat daar het internet inmiddels goed is. iets wat buiten de groet steden niet vanzelfsprekend is. Verder is er een hele grote Amerikaanse emigranten en expat cultuur in de meer toeristische gebieden van Guatemala.

Visumplicht en Verblijfsvergunning

Nederlanders hebben geen visum nodig voor Guatemala, als je aankomt betaal je in US dollars of in Quetzal de lokale munteenheid, voor je toeristenvisum die voor 90 dagen geldig is. de kosten zijn 25 US$.

Je mag nu 90 dagen in het land blijven. Je kunt het visum 1x verlengen. Daarna moet je het land verlaten. Maar je kunt eenvoudig een visum-run doen naar Mexico en daarna weer op een nieuw toeristenvisum terugkeren. Een visum-run naar El Salvador, Honduras of Nicaragua geldt niet,  want binnen deze drie landen heb je middels een verdrag vrij reizen op je visum van Guatemala.

Hoewel zo’n visum tripje wel makkelijk klinkt is het dat niet altijd. Veel nomaden ontdekken dat ze niet meer het land in mogen als ze regelmatig heen en weer reizen. Of dusdanig veel documenten moeten overleggen dat het niet meer de moeite waard is om op een visum reisje te gaan. Aanvullende documentatie die gevraagd kan worden als je aan de grens staat (ook voor de eerste keer) zijn:

• een beëdigde verklaring en vertaling van inkomsten of spaartegoeden inclusief contactgegevens van bijvoorbeeld een werkgever
• een beëdigde verklaring en vertaling omtrent gedrag, oftewel je uitdraai uit het Justitiële Informatiedienst (lees ook: emigreren met een paspoort aantekening of strafblad
• een borgstelling van een Guatemalteek voor jouw verblijf als je zelf niet voldoende geld hebt of gebruikt maakt van de gezinsherenigingsregeling voor je verblijf.
• een uitreisdocument (bus- of vliegticket)

en natuurlijk altijd een geldig paspoort met voldoende ruimte voor de visum stempels en een geldigheid van minimaal 6 maanden.

Nadelen van emigreren op een toeristenvisum:

• Je mag op een toeristenvisum niet werken in Guatemala. Ook niet voor een buitenlandse werkgever.
• Voor het visum moet je elke keer een uitreisticket kunnen laten zien, dus dat betekent dat je elke 90 dagen een bus- of vliegticket het land uit moet kunnen laten zien als er om gevraagd wordt. Zeker bij binnenkomst zal het gevraagd worden. Ook is niet altijd gegarandeerd dat je 90 dagen krijgt, vaak wordt de visum aangepast aan je verblijfsduur, oftewel de datum op je ticket het land uit
• Je verklaring omtrent gedrag en andere documenten mogen niet ouder zijn dan X-dagen, dit getal X is variabel, soms is het 90 dagen, soms een half jaar.

Het is dan ook raadzaam om een verblijfsvergunning aan te vragen. Ook niet ingewikkeld, je moet alleen de goede verblijfsvergunning kiezen.

Voor een verblijfsvergunning heb je nodig

• pasfoto formaat paspoort
• je paspoort (met een geldigheidsdatum van miniaal 6 maanden) en kopie van je paspoort bio pagina vertaald in het Spaans, en welke vertaling is gelegaliseerd door een notaris in Guatemala
• een verklaring van bewijs van echtheid van je paspoort uitgegeven door de Ambassade van Nederland in Guatemala en gestempeld door de overheid van Guatemala
• een bewijs dat je geen strafblad hebt van het land waar je woonde voor je in Guatemala aankwam (In het Spaans en beëdigd door een notaris)
• je inreisdocument/visum (movimiento Migratorio)
• indien van toepassing een huwelijksakte (ook vertaald in het Spaans door een beëdigde vertaler of notaris)

Verdere informatie:

• De kosten en duur van een tijdelijke verblijfsvergunning variëren per vergunning
• De inkomens-eis varieert per vergunningstype
• Je kunt je verblijfsvergunning kwijtraken als je langer dan 1 jaar buiten Guatemala bent zonder officiele toestemming
• In de regel duurt de verwerking van de aanvraag 3 maanden maar het kan tot 4 jaar duren omdat men gewoon de stapel niet op tijd wegwerkt
• Als je verblijfsvergunning is toegekend mag je een werkvergunning aanvragen
• Als je niet aan de voorwaarden voldoet voor een vaste verblijfsvergunning kun je die op basis van een verblijf van 5 jaar in Guatemala op een tijdelijke verblijfsvergunning alsnog aanvragen
• hou er rekening mee dat bovenop de kosten van de verblijfsvergunning een aanvraag toeslag is van 25US$. De kosten voor de echte verblijfsvergunning betaal je als je hem in ontvangst neemt, de toeslag voor het starten van de aanvraagprocedure betaal je als je je aanvraag indient
• Een verblijfsvergunning brengt wettelijke verplichtingen met zich mee
• een vaste verblijfsvergunning is niet vast, je moet elke 5 jaar verlengen, en dus elke 5 jaar alle documenten weer aanleveren, in het Spaans en beëdigd.

Alle formulieren en voorwaarden kun je downloaden op de website van de Immigratiedienst van Guatemala en het is een redelijk eenvoudig en helder proces.

Alle kosten kun je hier nakijken 

Een huis vinden in Guatemala

Een huis vinden in Guatemala is niet anders dan in andere landen buiten Nederland, je gaat gewoon op zoek, via Google Maps, via huizenverhuur sites en Facebook Marktplaats en lokale makelaars. Maar nog leuker gewoon de straat op en spandoeken kijken. Huizen die te huur staan hebben vaak een advertentie op de gevel of aan het hek en dan bel je het nummer en maak je een afspraak of vraag je om meer informatie.

Hetzelfde geldt voor kopen. Zorg wel dat je goed op de hoogte bent van de regels en wetten. De meeste landen in de wereld hebben regels voor grondbezit binnen een straal van 50km van de landsgrenzen en grondbezit door buitenlanders in het algemeen en er zijn geen huurdersbeschermingswetten.

Vaak wordt door de verhuurder gevraagd om 1 of 2 maanden borg en een huurcontract via een notaris op kosten van de de huurder (jij dus).

Een huurhuis zal ongeveer 400-500 euro per maand kosten. Je huurt dan een woning met drie slaapkamers, exclusief vaste lasten. Voor een studio appartement betaal je rond de 200-300 euro per maand.

Kosten van Levensonderhoud in Guatemala

Mensen denken vaak dat Guatemala goedkoop is, maar in veel gebieden zoals grote steden en toeristengebieden zoals Lake Atitlán is dat al lang niet meer zo. Prijzen voor vastgoed zijn de afgelopen jaren sterk gestegen en hoewel je nog wel goedkoop kunt huren is dat wellicht niet altijd op een plek van jouw voorkeur.

De kosten van levensonderhoud liggen lager dan in Nederland, maar per persoon heb je al snel 1000 euro per maand nodig om van rond te komen als je in een gebied woont waar ook wat voorzieningen zijn. Uiteraard zijn de kosten van levensonderhoud ook afhankelijk van jouw persoonlijke voorkeuren en levensstijl. Je kunt uit eten voor een paar euro per maaltijd op straat, of genieten van een culinaire happening in een duur restaurant waar je 40 euro per persoon betaald voor een biefstuk.

Hetzelfde geldt voor je vaste lasten, als je de hele dag de aircon aan hebt in alle vertrekken van het huis zul je duurder uit zijn per maand dan wanneer je gebruikt maakt van een fan of de wind door je huis laat waaien, maar dat spreekt voor zicht. Sommigen mensen claimen dat ze voor 100o euro goed kunnen leven, andere hebben 4000 euro nodig om met een gezin hun Nederlandse levenstandaard vol te houden. Lokaal eten is goedkoper dan leven op importproducten.

Elektriciteit in Guatemala

Elektriciteit in Guatemala wordt voornamelijk gedistribueerd door 3 energiebedrijven, EEGSA, DEORSA, DEOCSA, en is geprivatiseerd. Naast traditionele elektriciteit centrales zijn er ook een paar waterkrachtcentrales en biomassa centrales, en voornamelijk het platteland maakt gebruik van zonne- en windenergie.

De prijs per kilowatt uur ligt afhankelijk van de tarief groep rond de 1,90 -2  Quetzal  (ongeveer 12-24 eurocent) Er wordt gewerkt met meerdere kleurcodes/tariefgroepen per tijden van de dag: midden, hoog en laag tarief. Daarnaast is er een prijsberekening per verbruik, hoe meer je verbruikt, hoe hoger je prijs per KWh, boven op het basis-verbruikers-tarief. (Tarifa Social)

De tarieven worden jaarlijks vastgesteld door het CNEE, de Energieraad van Guatemala. De afgelopen jaren zijn de energieprijzen flink gestegen, sommige jaren wel met 7%.

Toch zal bij een gemiddeld verbruik je prijs nog altijd ver beneden het tarief liggen wat je in Nederland betaald. Wil je een proefberekening maken, zonder garanties voor de toekomst natuurlijk, maar om een idee te krijgen ga dan naar deze website (klik). 

Je kunt op de website van deze energieleverancier ook gelijk inzicht krijgen in hoe je factuur eruit ziet en hoe het gaat met betalen. Je betaald altijd je werkelijk gemaakte kosten per verbruiksperiode. Dus niet zoals in Nederland een voorschotnota en dan een jaarafrekening.

Gezondheidszorg in Guatemala

Gezondheidszorg in Guatemala is vooral in de grote steden ruimschoots aanwezig en modern. In landelijke gebieden is het fragmentarisch. Soms wel, soms niet en soms wel een kliniek maar geen arts of medicijnen. Er is gemiddeld 1 arts op 1000 inwoners.

Het Guatemalteekse Instituut voor Sociale Zekerheid, opgericht in 1946, biedt ziektekostenverzekeringen aan alle werknemers van het land. De regeling omvat basiszorg, zoals ongevallen en veel voorkomende ziekten, evenals kraam- en kinderopvang.

Als je niet in dienst bent bij een lokale werkgever, of een uitgebreidere dekking wilt, of niet vooraf wilt betalen in privé-faciliteiten, kun je een particuliere (aanvullende) ziektekostenverzekering afsluiten. De kosten hiervoor bij de grote verzekeringsmaatschappijen liggen net onder de premiekosten van de Nederlandse basisverzekering en zijn leeftijdsgebonden. Hoe ouder je bent hoe duurder je verzekering is.

Gezondheidszorg en tandheelkundige zorg is heel betaalbaar in Guatemala, de prijzen behoren tot  1 van de laagste in Midden Amerika. Medicijnen kunnen onredelijk duur en schaars zijn, en voor veel medicijnen die je in Nederland vrij kunt kopen heb je in Guatemala een recept nodig.

Een bankrekening openen in Guatemala

Veel banken in Guatemala zullen een bankrekening weigeren aan buitenlanders. Het land kent strikte regels omtrent witwassen van geld en is niet happig op buitenlandse rekeninghouders. Zelfs met een verblijfsvergunning, een eigen huis en een belastingnummer van de belastingdienst aldaar kan het onmogelijk zijn een lokale rekening te openen zonder lokale  sponsor.

Als je een rekening kunt openen zal dit meestal een basis betaalrekening zijn zonder al te veel mogelijkheden en met restricties t.a.v. buitenlandse overboekingen. Let op dat als de bank internetbankieren aanbiedt de app ook in your app-store beschikbaar is.

Voorwaarden voor buitenlanders om een rekening te openen zijn:

• Je immigratiedocumenten zoals verstrekt door het ministerie van Buitenlandse Zaken of het Guatemalteekse migratieinstituut.
• Een volledige en leesbare kopie van het geldige paspoort van de aanvrager inclusief een kopie van de laatste visum (stempel)
• Een borgstelling of mandaat van een Guatemalteekse persoon die is in geschreven in het DPI systeem
• Een fotokopie van een persoonlijk identificatiedocument van de sponsor
• Een fotokopie van een persoonlijk identiteitsbewijs van de mede rekeninghouders of begunstigden (indien van toepassing)

De meest betrouwbare banken zijn Banco Industrila en BAM, gevolgd door Banco G&T, zij willen wel rekeningen openen voor buitenlanders en bieden ook online bankieren aan, mits je een sponsor hebt.

Bitcoin in Guatemala

Guatemala is een land van cash geld, er is weinig mogelijkheid tot electronisch betalen, het internet is daarvoor nog te onderontwikkeld en de extra kosten voor creditcards zijn ontzettend hoog, als je met een creditcard wilt betalen wordt er  meestal 10% bijgeschreven op je rekening vanwege de kosten.

Er is een jaar of wat geleden een proef gestart met bitcoin rondom het meer van Atitlán, wat daardoor die omgeving de bijnaam Bitcoin-lake kreeg. Een tiental bedrijven accepteren bitcoin als betaalmiddel, meestal bedrijven van buitenlandse ondernemers.

De overheid van Guatemala probeert de crypto munteenheden te reguleren en te beheersen, maar heeft de laatste jaren een “niet-interventie”-benadering. Officieel is het geen wettelijk betaalmiddel in Guatemala. Maar er is ook geen wet die het verbied.

De bewoners zijn nieuwsgierig naar bitcoin, en de bedrijven willen soms wel bitcoin accepteren, maar cash geld is toch nog steeds het best geaccepteerde betaalmiddel. Er zijn 18 bitcoin geldautomaten in Guatemala.   Omdat crypto niet officieel gereguleerd is in Guatemala is er dus ook geen wettelijke bescherming tegen fraude of afpersing bijvoorbeeld. Je gebruikt bitcoin, wat de meest populaire crypto van het land is, op eigen risico.

Grappig weetje: Het is in Guatemala heel hip om een bitcoin tattoo te laten zetten.

Mag je een wapen bezitten in Guatemala

Wapenbezit in Guatemala is een recht wat is vastgelegd in de grondwet. Maar voor buitenlanders gelden aparte regels en strengere eisen. Zo moet iedereen zijn wapen registreren in Guatemala bij de overheid waarvoor kosten betaald moeten worden. Maar buitenlanders mogen alleen wapens registreren en bezitten als zij

• een tijdelijke of permanente verblijfsvergunning hebben
• zich onderwerpen een een uitgebreide achtergrondonderzoek als het gaat om criminaliteit en fysieke en geestelijke gezondheid en een test voor geestelijke gezondheid
• een training volgen voor het veilig gebruik van een vuurwapen, bij een door de overheid goedgekeurde trainingsfaciliteit (fire arms safety training)
• bewijs kunnen leveren  van een stabiel inkomen
• een uitleg of verklaring geven waarom zij een vuurwapen willen bezitten (bijvoorbeeld voor sport of zelfverdediging)
• 25 jaar of ouder zijn
• het gekocht hebben bij een erkende wapenhandelaar en toegestaan is volgens de wapenwet  (handwapen, semi automatische wapens of een jachtgeweer)
• elke 3 jaar hun vergunning vernieuwen

Voor registratie van een wapen heb je het volgende nodig

• Een afspraak bij Dirección General de Control de Armas y Municione
• ingevuld aanvraagformulier
• je verblijfsvergunning plus kopie
• bewijs van adres (bijvoorbeeld een elektra rekening op jouw naam) plus kopie
• aankoopbewijs van het wapen en een kopie
• betaalbewijs
• pasfoto op mat papier (sommigen zeggen dat je er 4 moet hebben, de website van de overheid spreekt van 1)
• officieel registratiedocument wat je bij de aankoop van het wapen krijgt met hierop het registratienummer van het wapen, inclusief een kopie
• verklaring omtrent gedrag van de politie (over de afgelopen 6 maanden)
• inschrijfbewijs van het bedrijf waar je het wapen gekocht hebt als wettelijk erkende wapenleverancier/verkoper
• foto kopie van het identiteitsbewijs van de verkoper
• registratiebewijs van het verkooppunt
• het wapen zelf, ongeladen, met 3 kogels, voor het vastleggen van de ballistische gegevens

Verder worden ter plekke jouw vingerafdrukken genomen en moet je een betaling doen voor de registratie en de vergunning.

Als je een vergunning hebt gekregen mag je het wapen ook onzichtbaar bij je dragen in bijvoorbeeld een holster (concealed).

Overtreding van de wapenwet in Guatemala kan boetes, in beslagname van het wapen of gevangenisstraf en uitzetting opleveren.

Wat je nog meer moet weten over Guatemala

• Guatemala kent  de laagste belastingtarieven in Midden Amerika.
• De bus is het meest gebruikte vervoermiddel maar niet alle busritten zijn even veilig.
• Guatemala is een ontwikkelingsland wat nog aan het herstellen is van 36 jaar lange burgeroorlogen
• Guatemala kent regelmatig de afkondigen van de noodtoestand vanwege kartelgeweld en onrust onder de lokale bevolking
• Werkvergunning worden zelden afgegeven aan een buitenlander die niet getrouwd is met een lokale inwoner
• Je kunt het beste je baan voor je Guatemala in reist geregeld hebben
• Het verschil tussen arm en rijk in Guatemala is enorm groot, en armoede is ernstig, het lokaal salaris ligt laag en een groot deel van de bevolking leeft in armoede en heeft hoge schulden.
• Een gemiddeld uurloon in Guatemala bedraagt 5-10 euro
• Kinderen in Guatemala moeten minstens 6 jaar naar school
• Elektrische apparatuur zoals koelaksten, TV enz zijn heel duur in Guatemala
• Amazon en Mercado Libre zijn de beste websites voor die producten die je niet kunt krijgen in Guatemala
• Er zijn actieve vulkanen in Guatemala bijvoorbeeld de Acatenango, de Pacaya en de Fuego, en het land kent regelmatig (lichte) aardbevingen
• Guatemala kent door zijn ligging vlak bij de Evenaar niet veel seizoenen, maar klimaatsverschillen zijn er voornamelijk door hoogteverschillen, heet en vochtig aan de kust en koeler in de bergen.
• Zelfs vandaag de dag is ongeveer 42% van de bevolking nog Maya en dat vertaald zich in de rijke cultuur van het land en in het eten wat draait om chili’s, bonen en mais.
• Ongeveer 60% van de bevolking spreekt Spaans, de overige bevolking spreekt Maya of één van de 21 dialecten, veel mensen zijn tweetalig en spreken Spaans en Maya.
• Internet is goed in de steden, daarbuiten is het in opkomst maar niet overal beschikbaar, betrouwbaar of stabiel.
• Het land is voornamelijk rooms katholiek, maar overige christelijke religies zijn in opkomst. Moslims, mormonen en andere religies die niet christendom als basis hebben staan op ongeveer 2%.

 

Praten over jouw emigratie-plannen en vragen stellen? Boek dan jouw speciale tijd met mij.

Ben jij dankbaar voor alle gratis informatie, dan is het wel gaaf als je mijn onderzoekstijd beloond met een donatie